Trong lĩnh vực kinh doanh, hoạch định chiến lược là một quy trình quan trọng và cần thiết để định hướng và tạo ra kế hoạch tổng thể cho một tổ chức hoặc doanh nghiệp. Với những thay đổi liên tục trong môi trường kinh doanh và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc có một chiến lược rõ ràng, hiệu quả trở thành yếu tố quyết định sự thành công của một tổ chức. Hoạch định chiến lược giúp tổ chức xác định mục tiêu, phân tích môi trường, xây dựng lợi thế cạnh tranh và tạo ra kế hoạch hành động để đạt được những mục tiêu đó.
Hoạch định chiến lược là gì?
Hoạch định chiến lược là quá trình xác định mục tiêu và hướng đi dài hạn của tổ chức, doanh nghiệp, kết hợp với việc phát triển các kế hoạch, chiến lược để đạt được những mục tiêu đó. Đây là một bộ khung chiến lược quan trọng hàng đầu để định hình tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, đồng thời xác định các bước cụ thể để đạt được thành công trong môi trường kinh doanh.
Quy trình hoạch định chiến lược thường bao gồm các công việc như: Đánh giá nguồn tài nguyên cùng khả năng hiện có; xác định tầm nhìn, mục tiêu dài hạn và định hướng phát triển; phân tích thị trường và đối thủ cạnh tranh; lựa chọn các chiến lược; phát triển kế hoạch hành động cụ thể; theo dõi, đánh giá và điều chỉnh hiệu quả thực hiện.
Mục tiêu của hoạch định chiến lược là định hình hướng đi dài hạn, tạo ra một lợi thế cạnh tranh và đảm bảo rằng tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân có một kế hoạch hành động mạnh mẽ để đạt được mục tiêu của mình. Có một chiến lược rõ ràng sẽ giúp doanh nghiệp định rõ mục tiêu, tạo ra một sự thống nhất trong hoạt động. Qua đó tối ưu hóa nguồn lực và hướng dẫn cho quyết định, hành động của mọi thành viên trong tổ chức.
Các loại hoạch định chiến lược và tiến trình hoạch định
Hoạch định chiến lược là công việc quan trọng trong tiến trình quản trị tổ chức, doanh nghiệp. Tùy vào từng chức năng và lĩnh vực khác nhau trong doanh nghiệp, chúng ta sẽ cần xây dựng từng kế hoạch chiến lược cụ thể. Thông thường, các tổ chức, doanh nghiệp sẽ tập trung vào 5 loại hình hoạch định chiến lược sau đây.
Hoạch định chiến lược Marketing
Đối với Marketing, việc hoạch định chiến lược là quá trình xác định mục tiêu và phương pháp để đạt được các hiệu quả tiếp thị, kinh doanh của doanh nghiệp. Nó bao gồm việc nghiên cứu và phân tích thị trường, xác định chiến mục tiêu Marketing, phát triển chiến lược thực hiện, lựa chọn các phương thức truyền thông, đo lường và đánh giá hiệu quả của các hoạt động Marketing.
Thông qua việc hoạch định chiến lược Marketing, doanh nghiệp có thể tăng cường hiệu suất truyền thông, xây dựng và quản lý hình ảnh thương hiệu, tạo ra giá trị cho khách hàng, đồng cường tăng cường sự cạnh tranh trong thị trường. Vậy nên hoạch định chiến lược là một trong những thử thách của nhà lãnh đạo, không chỉ đưa ra một chiến lược hiệu quả mà đánh giá được tiềm năng của chiến lược cũng rất quan trọng.
Cụ thể, để hoạch định chiến lược Marketing chúng ta sẽ cần các bước sau.
Nghiên cứu và phân tích thị trường
Tập trung vào việc xác định và nghiên cứu thị trường mục tiêu. Điều này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ về khách hàng tiềm năng, nhu cầu và mong đợi của họ, tình hình cạnh tranh, các xu hướng trong ngành cùng những khía cạnh quan trọng khác của thị trường.
Xác định mục tiêu Marketing
Xác định những gì doanh nghiệp muốn đạt được thông qua hoạt động Marketing. Đó có thể là tăng doanh số bán hàng, mở rộng thị phần, tăng cường nhận diện thương hiệu hay xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng,…
Phát triển chiến lược Marketing
Dựa trên thông tin thu thập được từ phân tích thị trường, ta sẽ xây dựng chiến lược để đạt được mục tiêu Marketing như quyết định về sản phẩm, giá cả, vị trí thương hiệu, kênh phân phối và chiến lược quảng cáo và truyền thông.
Lựa chọn phương thức truyền thông
Xác định các phương thức tiếp thị phù hợp dựa trên đặc điểm khách hàng mục tiêu, ngân sách và mục tiêu kinh doanh. Đó có thể là quảng cáo, Marketing online, PR, tổ chức sự kiện, Marketing trực tiếp,…
Thực hiện và đánh giá
Đặt các chỉ số và tiêu chí để đo lường hiệu quả của chiến lược Marketing và thực hiện việc đánh giá định kỳ. Điều này giúp đánh giá hiệu quả của các hoạt động tiếp thị và điều chỉnh chiến lược để tối ưu hóa kết quả.
Hoạch định chiến lược PR (Quan hệ công chúng)
Hoạch định chiến lược PR (Quan hệ công chúng) là quá trình xác định mục tiêu, phát triển kế hoạch và chiến lược để xây dựng, duy trì, quản lý hình ảnh cũng như quan hệ của doanh nghiệp với công chúng cùng các bên liên quan khác. Nó liên quan đến việc xử lý thông tin, truyền thông, xây dựng hình ảnh thương hiệu và quản lý tương tác với công chúng.
Công việc này giúp tạo ra một hình ảnh tích cực, đáng tin cậy về tổ chức, doanh nghiệp, xây dựng lòng tin và niềm tin từ công chúng, quản lý thông tin và truyền thông một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng sẽ kịp thời xử lý khủng hoảng và các vấn đề một cách chuyên nghiệp.
Quy trình hoạch định chiến lược PR đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt với công chúng, góp phần vào sự thành công cũng như tăng trưởng bền vững của tổ chức.
Quy trình hoạch định chiến lược PR bao gồm các bước sau đây.
Xác định mục tiêu PR
Xác định những gì tổ chức muốn đạt được thông qua hoạt động PR, chẳng hạn như xây dựng và tăng cường hình ảnh thương hiệu, tạo niềm tin từ công chúng, quản lý thông tin truyền thông trong mắt công chúng.
Xây dựng hình ảnh công ty
Xác định giá trị, sứ mệnh và văn hóa của tổ chức để xây dựng một hình ảnh đồng nhất, tích cực trong mắt công chúng. Điều này bao gồm phân tích mục tiêu công chúng, định vị thương hiệu, xây dựng thông điệp, tạo niềm tin và lòng tin cậy từ công chúng.
Quản lý thông tin và truyền thông
Hoạt động PR cũng đóng vai trò rất quan trọng đối với các hoạt động quảng bá thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ của tổ chức, doanh nghiệp. Trong đó, việc quản lý, điều phối thông tin và thông điệp truyền thông của tổ chức cần đảm bảo thực hiện một cách liên tục, nhất quán.
Những công việc cần thực hiện khi quản lý thông tin sẽ bao gồm phát triển và phân phối thông cáo báo chí, viết bài báo, tạo nội dung truyền thông, quản lý mối quan hệ với các phương tiện truyền thông,…
Xử lý khủng hoảng và vấn đề phát sinh
Cần chuẩn bị và phản ứng đối với các tình huống khẩn cấp hoặc vấn đề tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín của tổ chức, doanh nghiệp. Để đảm bảo truyền tải thông tin kịp thời và quản lý một cách chuyên nghiệp, chúng ta sẽ cần xây dựng kế hoạch xử lý khủng hoảng, đào tạo nhân viên và tạo mối quan hệ với các bên liên quan để giải quyết vấn đề.
Xây dựng mối quan hệ
Xây dựng và duy trì mối quan hệ với các bên liên quan như khách hàng, cổ đông, cộng đồng, chính phủ và các tổ chức phi chính phủ khác. Điều này bao gồm việc tham gia vào các hoạt động xã hội, các sự kiện, chương trình cộng đồng, tạo mối quan hệ với các đối tác chiến lược, tương tác và lắng nghe phản hồi từ cộng đồng để tạo dựng hình ảnh tích cực cùng sự ủng hộ của công chúng.
Hoạch định chiến lược bán hàng
Hoạch định chiến lược bán hàng là quá trình xác định mục tiêu và phát triển kế hoạch, chiến lược để tăng doanh số bán hàng cũng như tạo mối quan hệ lâu dài với khách hàng. Nó liên quan đến việc xác định đối tượng khách hàng, phát triển mạng lưới phân phối, quản lý quá trình bán hàng và xây dựng mối quan hệ khách hàng.
Việc hoạch định chiến lược bán hàng đóng vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp trong việc tăng cường hiệu quả tiếp cận khách hàng, tạo ra kế hoạch, chiến lược để tiếp cận và chốt đơn hàng, tối ưu hóa quy trình bán hàng, tăng cường lòng tin và lòng trung thành từ khách hàng, tạo ra giá trị cũng như đạt được sự tăng trưởng kinh doanh bền vững.
Quy trình hoạch định chiến lược bán hàng bao gồm 5 bước chính dưới đây.
Xác định đối tượng khách hàng
Xác định nhóm khách hàng mục tiêu mà doanh nghiệp muốn tiếp cận và phục vụ. Điều này bao gồm việc phân tích, nghiên cứu về đặc điểm, nhu cầu và mong đợi của khách hàng để phát triển một chiến lược bán hàng phù hợp, tăng khả năng thành công trong việc tiếp cận, tạo sự quan tâm từ khách hàng.
Xây dựng mạng lưới phân phối
Xác định và phát triển mạng lưới phân phối hiệu quả để đưa sản phẩm hoặc dịch vụ đến khách hàng một cách nhanh chóng và thuận tiện. Đó có thể là các kênh phân phối truyền thống như siêu thị, cửa hàng bán lẻ, đại lý hay kênh phân phối trực tuyến như website, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử.
Quản lý quá trình bán hàng
Xây dựng quy trình bán hàng, từ tiếp xúc ban đầu với khách hàng đến việc hoàn tất giao dịch. Để làm được điều này, chúng ta cần thực hiện đào tạo và hỗ trợ nhân viên bán hàng, quản lý quy trình bán hàng, giải quyết thắc mắc cũng như tạo trải nghiệm tích cực cho khách hàng.
Xây dựng mối quan hệ khách hàng
Xây dựng và duy trì mối quan hệ lâu dài với khách hàng thông qua chăm sóc sau bán hàng, chăm sóc khách hàng cùng các chính sách đền bù. Qua đó, doanh nghiệp có thể tăng lòng trung thành, tăng khả năng mua lại và khuyến khích khách hàng giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ cho người khác.
Đo lường và đánh giá
Thiết lập các chỉ số và tiêu chí để đo lường hiệu quả của hoạt động bán hàng và thực hiện việc đánh giá định kỳ. Điều này giúp đánh giá hiệu quả của các hoạt động bán hàng và điều chỉnh chiến lược để nâng cao kết quả.
Hoạch định chiến lược kinh doanh
Hoạch định chiến lược kinh doanh là quá trình xác định hướng đi và kế hoạch tổng thể để đạt được mục tiêu cũng như thành công dài hạn của doanh nghiệp. Nó bao gồm xác định mô hình kinh doanh, tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi của tổ chức, đồng thời tạo ra các bước cụ thể để đạt được thành công trong môi trường kinh doanh.
Với chiến lược kinh doanh được hoạch định bài bản, doanh nghiệp có thể tập trung nỗ lực, tối ưu hóa nguồn lực, định vị thị trường, tạo lợi thế cạnh tranh và tạo ra một kế hoạch hành động cụ thể trong môi trường kinh doanh cạnh tranh.
Việc hoạch định chiến lược kinh doanh sẽ gồm nhiều bước hơn so với các chiến lược khác. Cụ thể bạn có thể tham khảo quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh sau đây.
Phân tích môi trường kinh doanh
Nghiên cứu và phân tích tình hình hiện tại của các yếu tố có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Chúng sẽ bao gồm phân tích thị trường, khách hàng, đối thủ cạnh tranh, xu hướng kinh tế, chính sách pháp luật, công nghệ và văn hóa để hiểu rõ cơ hội hay thách thức mà doanh nghiệp đang đối mặt.
Từ những thông tin này, doanh nghiệp có thể phát triển được các chiến lược phù hợp để tạo ra lợi thế cạnh tranh và thâm nhập thị trường.
Xác định tầm nhìn và sứ mệnh
Tầm nhìn và sứ mệnh là các giá trị xác định những gì doanh nghiệp muốn đạt được trong tương lai cũng như mục đích tồn tại của doanh nghiệp. Tầm nhìn tập trung vào hình ảnh tương lai mong muốn của doanh nghiệp, trong khi sứ mệnh xác định mục tiêu tồn tại và giá trị đóng góp cho khách hàng và xã hội.
Xác định mục tiêu kinh doanh
Cùng với tầm nhìn và sứ mệnh, doanh nghiệp cần đặt ra mục tiêu cụ thể để đạt được trong quá trình hoạt động kinh doanh. Mục tiêu này sẽ là những yếu tố có thể đo lường được, chẳng hạn như tăng trưởng doanh số, tăng cường lợi nhuận, mở rộng thị trường, cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ hay tăng cường quản lý tài chính.
Xác định mô hình kinh doanh
Xác định cách doanh nghiệp tạo ra giá trị và kiếm lợi nhuận thông qua mô hình kinh doanh. Điều này bao gồm xác định đối tượng khách hàng, các yếu tố quyết định chi phí, lợi nhuận và các hoạt động trọng tâm của doanh nghiệp.
Xác định chiến lược
Phát triển chiến lược dựa trên mục tiêu và tầm nhìn dài hạn. Điều này bao gồm xác định các hướng đi và cách thức đạt được mục tiêu. Các yếu tố cần xem xét bao gồm sản phẩm, giá cả, phân phối, Marketing, quản lý nhân sự và tài chính.
Phát triển kế hoạch hành động
Xác định các bước cụ thể và kế hoạch hành động để thực hiện chiến lược. Bao gồm xác định nguồn lực cần thiết, lên lịch thực hiện, xác định trách nhiệm và giám sát tiến độ.
Đánh giá và điều chỉnh
Theo dõi và đánh giá kết quả thực hiện, so sánh với kế hoạch ban đầu và thực hiện các điều chỉnh cần thiết để đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra. Điều này bao gồm việc theo dõi các chỉ số kinh doanh, phản hồi từ khách hàng, phân tích các xu hướng thị trường và thực hiện điều chỉnh chiến lược khi cần thiết.
Hoạch định chiến lược nhân sự
Hoạch định chiến lược nhân sự là quá trình xác định mục tiêu và xây dựng kế hoạch, chiến lược để quản lý cũng như phát triển nguồn nhân lực của một tổ chức. Nó liên quan đến việc xác định nhu cầu nhân lực, tuyển dụng, đào tạo, phát triển và quản lý nhân viên để đảm bảo rằng tổ chức có nguồn nhân lực chất lượng để đáp ứng yêu cầu công việc, đạt được mục tiêu kinh doanh.
Công tác hoạch định chiến lược nhân sự đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tài nguyên nhân lực, tạo ra một đội ngũ nhân viên có năng lực và đáp ứng được yêu cầu của tổ chức. Qua đó thu hút, phát triển và giữ chân nhân viên tài năng, tăng cường hiệu suất làm việc, xây dựng một môi trường làm việc tích cực, đa dạng, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của tổ chức.
Quá trình hoạch định chiến lược nhân sự bao gồm các bước sau đây.
Quản lý tài nguyên nhân sự
Xác định nhu cầu nhân lực của tổ chức dựa trên các yêu cầu công việc và mục tiêu kinh doanh. Điều này bao gồm đánh giá cũng như dự đoán nhu cầu nhân lực, xác định kỹ năng và năng lực cần thiết, phân bổ tài nguyên nhân lực một cách hiệu quả.
Tuyển dụng và đào tạo
Tiến hành quá trình tuyển dụng, chọn lọc và thu hút nhân viên có kỹ năng, kinh nghiệm và phù hợp với yêu cầu công việc. Đồng thời, phát triển và triển khai các chương trình đào tạo để nâng cao kỹ năng và năng lực của nhân viên.
Quản lý hiệu suất
Xác định và đánh giá hiệu suất của nhân viên dựa trên tiêu chuẩn và mục tiêu công việc. Cung cấp phản hồi và hỗ trợ phát triển cá nhân cho nhân viên để tăng cường hiệu suất và năng lực làm việc.
Xây dựng môi trường làm việc
Tạo ra một môi trường làm việc tích cực và khuyến khích sự sáng tạo, động lực và sự phát triển cá nhân của nhân viên. Điều này bao gồm việc xây dựng một văn hóa công ty tương thích với giá trị cốt lõi, tạo điều kiện làm việc thuận lợi và cung cấp các chương trình phúc lợi và đánh giá hiệu suất công bằng.
Quản lý đa dạng
Đảm bảo sự công bằng và đa dạng trong quá trình tuyển dụng, thăng tiến và phát triển nhân viên. Tạo điều kiện cho sự phát triển công bằng và đúng đắn của tất cả nhân viên trong tổ chức.
>> Xem thêm: KPI là gì? Các bước xây dựng và đánh giá KPI hiệu quả nhất
Một số lưu ý khi hoạch định chiến lược
Hoạch định chiến lược là quá trình liên tục và cần được đánh giá và điều chỉnh theo thời gian. Chính vì thế một tư duy sáng tạo sẵn sàng thay đổi và thích ứng là một phần quan trọng của quá trình này để đảm bảo rằng chiến lược vẫn phù hợp với môi trường kinh doanh và mục tiêu của tổ chức.
Để có thể hoàn thành các bước hoạch định chiến lược và đi đến thành công, bạn cần quan tâm đến một số lưu ý sau:
- Xác định mục tiêu cụ thể: Đặt ra các mục tiêu rõ ràng, cụ thể, được đo lường thông qua các chỉ số và có thể đạt được khi thực hiện chiến lược.
- Phân tích môi trường kinh doanh: Hiểu rõ môi trường bên trong và bên ngoài tác động đến tổ chức như thị trường, đối thủ cạnh tranh, yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội, công nghệ và nhân sự.
- Xác định điểm mạnh và điểm yếu: Đánh giá năng lực và tài nguyên của tổ chức, đồng thời phân tích những điểm yếu hay hạn chế đang gặp phải. Xây dựng chiến lược dựa trên điểm mạnh và tìm cách khắc phục hoặc tận dụng điểm yếu để đạt được mục tiêu.
- Tạo ra lợi thế cạnh tranh: Xác định những điểm mạnh và khác biệt của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh để xây dựng chiến lược tận dụng những lợi thế đó và tạo ra một vị trí độc đáo trong thị trường.
- Xác định đối tượng khách hàng: Định rõ đối tượng khách hàng mục tiêu và hiểu rõ nhu cầu, mong muốn, thị hiếu của họ. Điều này giúp tạo ra sản phẩm, dịch vụ, chiến lược tiếp thị phù hợp để thu hút và phục vụ khách hàng tốt nhất.
- Tập trung vào cơ sở hạ tầng và tài chính: Đảm bảo rằng tổ chức có đủ cơ sở hạ tầng, tài chính và nguồn lực để hỗ trợ triển khai chiến lược. Xem xét cách tài trợ, đầu tư và sử dụng tài nguyên hiệu quả.
- Thực hiện và theo dõi: Đặt kế hoạch chi tiết và cụ thể để triển khai chiến lược, đồng thời luôn theo dõi, đánh giá tiến trình, đo lường hiệu quả và điều chỉnh khi cần thiết.
- Linh hoạt và thích ứng: Chiến lược cần được thiết kế để đáp ứng những thay đổi và biến động trong môi trường kinh doanh. Đảm bảo tính linh hoạt để tổ chức có thể thích ứng với những thay đổi không mong đợi và tận dụng cơ hội mới.
Phân biệt hoạch định chiến lược và hoạch định chiến thuật
Hoạch định chiến lược và hoạch định chiến thuật là hai khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh, nhưng chúng có sự khác biệt về phạm vi và mức độ chi tiết.
Quy trình hoạch định chiến lược là quá trình xác định hướng đi cũng như kế hoạch tổng thể để đạt được mục tiêu và thành công dài hạn, trong khi hoạch định chiến thuật tập trung vào việc xác định cách thức cụ thể để thực hiện chiến lược.
- Hoạch định chiến lược: Đây là quá trình tập trung vào các quyết định lớn, nhìn vào tương lai xa và xác định các hướng đi chính như tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi hay các mục tiêu kinh doanh. Nó giúp tổ chức xác định chiến lược tổng thể và các phương pháp chính để đạt được mục tiêu lâu dài.
- Hoạch định chiến thuật: Đây là quá trình tập trung vào việc đưa ra quyết định chi tiết và phân công nhiệm vụ cụ thể để đạt được mục tiêu chiến lược. Nó liên quan đến việc xác định các hành động, phương pháp và tài nguyên cụ thể để triển khai chiến lược. Hoạch định chiến thuật thường bao gồm các bước và kế hoạch hành động chi tiết để thực hiện chiến lược.
>> Xem thêm: Kỹ năng giải quyết vấn đề là gì? Các bước giải quyết vấn đề
Trong tình hình kinh doanh ngày nay, việc hoạch định chiến lược đúng đắn và thực hiện một cách hiệu quả là một yếu tố quan trọng để doanh nghiệp đạt được sự tăng trưởng và thành công bền vững. Với một chiến lược vững chắc, tổ chức có thể điều hướng và định hình tương lai của mình, đồng thời thích ứng và tận dụng những cơ hội mới, đạt được sự phát triển và thành công dài hạn. Trên đây là những thông tin chi tiết về hoạch định chiến lược mà CTS Việt Nam muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng bài viết đã cung cấp đến bạn những thông tin hữu ích nhất.